9 سيستم آويز، سيستم جبران كننده، ترمز ايمني گاورنر
9 - 1 انواع آويز ، تعداد طنابهاي فولادي يا زنجيرها
9 - 1 – 1 كابين ها و وزنه هاي تعادل بايد بوسيله طنابهاي فولادي و يا زنجيرهاي فولادي نوع گال (با اتصالات موازي و يا نوع دوچرخه‌اي ) و يا زنجيرهاي غلطكي آويزان شوند.
9 - 1 - 2 طنابهاي فولادي بايد داراي خصوصيات زير باشند .
الف - قطر اسمي آنها حداقل 8 ميلي متر باشد.
ب - مقاومت كششي تارهاي تشكيل دهنده رشته ها بايد داراي مقادير زير باشد .
1 - براي طنابهاي فولادي داراي رشته هايي با مقاومت يكسان ، 1570 نيوتن بر ميلي متر مربع يا 1770 نيوتن بر ميلي متر مربع .
2 - براي طنابهاي فولادي كه رشته هاي آنها داراي دو نوع مقاومت كششي هستند ، 1370 نيوتن بر ميلي متر مربع براي تارهاي بيروني و 1770 نيوتن بر ميلي متر مربع براي تارهاي دروني .
پ - مشخصات ديگر (از قبيل ساختار ، ازدياد طول ، بيضوي بودن سطح مقطع ، انعطاف پذيري ، آزمونها و...)دست كم بايد باضوابط استانداردهاي ملي يا بين المللي مربوطه مطابقت نمايند .
9 - 1 - 3 تعداد طنابها يا زنجيرها بايد دست كم دو رشته باشد . طنابها (زنجيرها ) بايد مستقل از هم باشند .
9 - 1 - 4 براي شمارش ذكر شده در بند قبل ، در صورتيكه نسبت آويز يك به يك نباشد ، فقط طنابها و زنجيرهاي مستقل در سيستم آويز شمارش ميشوند .
9 – 2 نسبت قطر فلكه‌ها (يا فلكه وينچ) به قطر طنابهاي فولادي ، ضريب اطمينان طنابها و زنجيرها
9 - 2 - 1 نسبت بين قطر واقعي فلكه ها (يا فلكه وينچ ) به قطر نامي طنابهاي آويز صرف نظر از تعداد رشته ها دست كم بايد 40 باشد.
9 - 2 - 2 ضريب اطمينان طنابهاي آويز بايد داراي مقادير حداقل زير باشد:
الف - در آسانسورهاي با سيستم محركه كششي كه داراي 3 رشته طناب و يا بيشتر باشند، 12.
ب - در آسانسورهاي باسيستم محركه كششي كه داراي 2 رشته طناب باشند ، 16.
پ - در آسانسورهاي با سيستم محركه وينچي ، 12 .
ضريب اطمينان عبارت است از نسبت بين حداقل بار گسستگي (N) يك زنجير يا طناب به كشش ماكزيمم N همان طناب (يازنجير ) هنگامي كه كابين با بار اسمي خود در پايين ترين طبقه متوقف باشد. موارد زير براي تعيين اين نيروي حداكثر، بايد در نظر گرفته شوند :
تعداد طنابها (يازنجيرها) ، نسبت تبديل ، ظرفيت اسمي ، جرم كابين ، جرم طنابها (زنجيرها ) ، جرم جزء آويخته كابل متحرك و يا هر وسيله جبران كننده‌اي كه بنحوي به كابين متصل و از آن آويزان است .
9 - 2 - 3 اتصال بين طناب فولادي و قلاب اتصال طبق بند 9-2-3-1 ، بايد دست كم در مقابل 80 درصد كمترين مقدار باري كه باعث گسيختگي طناب فولادي مي شود ، مقاوم باشد.
9 - 2 - 3 - 1 سرهاي انتهايي طنابهاي فولادي بايد به كابين ، وزنه تعادل و يا نقاط آويز با كمك يكي از روشهاي زير و يا با هر سيستم مشابه ديگري كه داراي ايمني معادل اين روشها باشد ، متصل شوند :
1 - قلابي پر شده از فلز يا رزين
2 - قلاب گوه اي خود سفت شو ( بادامكي )
3 - قلاب با نقطه اتصال اشكي شكل با حداقل تعداد 3 بست
4 - قلاب با دست تابيده شده
5 - قلاب با بست فلزي استوانه اي و يا هر سيستم مشابه ديگري
9 - 2 - 3 - 2 طنابها بايد روي فلكه وينچ بوسيله گوه و يا با استفاده از حداقل دو بست و يا هر روش ديگري كه داراي ايمني معادل ابن روشها باشد، بسته شود.
9 - 2 - 4 ضريب اطمينان زنجيرهاي آويز حداقل 10 ميباشد .
نحوه محاسبه ضريب اطمينان مشابه روش تعريف شده در بند 9-2-2 براي طنابهاي فولادي مي باشد .
9 - 2 - 5 سرهاي انتهايي زنجير بايد توسط اتصالات مناسبي در نقاط آويز به كابين ياوزنه تعادل متصل گردد.اين اتصالات بايد دست كم در مقابل 80 % كمترين مقدار باري كه باعث گسيختگي طناب ميشود مقاوم باشند.
9 - 3 كشش طناب در آسانسورهاي باسيستم محركه كششي ، فشار ويژه
9 - 3 - 1 كشش طناب فولادي بايد بگونه اي باشد تا دو شرط زير تأمين شوند.
الف - هنگاميكه وزنه تعادل روي ضربه‌گيرها قرار دارد و موتور آسانسور در جهت حركت به بالا در گردش است، كابين بالاتر نرود.
ب - فرمول قيد شده در يادآوري شماره 1، انتهاي بخش 9 بايد برقرار باشد.
9 - 3 - 2 فشار ويژه طنابهاي فولادي آويز بر روي شيار فلكه كششي بايدبا مقررات يادآوري شماره 2 انتهاي بخش 9 مطابقت نمايد.
9 - 4 پيچش در آسانسورهاي وينچي
9 - 4 - 1 فلكه‌اي مي تواند در شرايط مندرج در بند 12-2-1 (ب ) بكار رود كه داراي شيار مارپيچ بوده وشيارها نيز مناسب با طناب فولادي باشد.
9 - 4 - 2 هنگامي كه كابين روي ضربه گيرهاي كاملا" فشرده قرار مي گيرد، بايد يك دور و نيم از طناب فولادي روي شيارهاي فلكه وينچ باقي مانده باشد.
9 - 4 - 3 فقط يك لايه از طناب فولادي بايد روي قرقره وينچ پيچيده شود.
9 - 4 - 4 زاويه پيچش بين طنابهاي فولادي و شيارهاي روي قرقره وينچ نبايد از 4 درجه بيشتر باشد.
9 - 5 توزيع بار بين طنابهاي فولادي يا زنجيرها
9 - 5 - 1 براي توزيع بار يكنواخت بار كشش در طنابهاي فولادي (يا زنجيرها) ، دست كم بايد مكانيزم متعادل كننده خودكار در يكي از دو سر انتهايي طنابهاي فولادي پيش‌بيني شود.
9 - 5 - 1 - 1 در سيستم‌هاي شامل چرخ زنجير دو سرانتهاي متصل شده به كابين و وزنه تعادل بايد به چنين مكانيزم متعادل كننده كششي مجهز باشند.
9 - 5 - 1 - 2 در صورتيكه چند چرخ زنجير هرزگرد بر روي يك محور منفرد قرار داشته باشند،هر يك از آنها بايد بطور مستقل ، قادر به چرخيدن باشند.
9 - 5 - 2 در صورتيكه براي متعادل نمودن كشش از فنر استفاده شود اين فنرها بايد از نوع فشاري باشند.
9 - 5 - 3 در صورتيكه كابين بوسيله دو طناب يا دو زنجير آويخته شده باشد، هرگاه يكي از طنابها و يا زنجيرها افزايش طول غيرعادي پيدا كنند (مثلا شل شوند)، آسانسور بايد توسط يك وسيله ايمني الكتريكي مطابق بابند 14-1-2 متوقف شود.
9 - 5 - 4 وسايل و قطعاتي كه براي تنظيم طول طنابهاي فولادي يا زنجيرها بكار ميروند، بايد بگونه اي باشند كه پس از تنظيم شل نشوند.
9 - 6 طنابهاي جبران كننده
9 - 6 - 1 در صورتيكه سرعت اسمي آسانسور بيش از 2.5 متر بر ثانيه باشد، بايد طنابهاي جبران كننده به همراه فلكه هاي كششي بكار رود ونيز شرايط زير برقرار باشد:
الف - كشش طنابها بايد توسط نيروي جاذبه انجام گيرد.
ب - كشش بايد با يك وسيله ايمني برقي مطابق با بند 14-1-2 كنترل شود.
پ - نسبت بين قطر واقعي قرقره ها و قطر نامي طنابهاي جبران‌كننده بايد حداقل 30 باشد.
9 - 6 - 2 هنگامي كه سرعت اسمي آسانسور از 3.5 متر بر ثانيه تجاوز كند، علاوه بر شرايط بند 9-6-1 وجود يك وسيله ضد پيچش طنابها ضروري است .
عملكرد اين وسيله ضد پيچش به اين ترتيب خواهد بود كه با بكار انداختن وسيله ايمني برقي مشروح در بند 14-1-2،موتور اصلي آسانسور را متوقف نمايد
9 - 7 - حفاظت از چرخ زنجيرها و فلكه هاي هرزگرد و جبران كننده
جهت جلوگيري از بروز موارد زير بايد موانعي پيش‌بيني شود:
الف - جراحت بدني ،
ب - خارج شدن طنابها از درون شيارها ويا زنجيرها از چرخ زنجيرها در اثر شل شدن آنها،
پ - ورود اشياءبين طنابهاي فولادي (يا زنجيرها) و شيارها (يا چرخ زنجيرها).
حفاظ هاي بكاررفته بايد طوري ساخته شوند كه مانعي براي بازرسي و نگهداري قرقره ها و يا چرخ زنجيرها بوجود نياورند.
9 - 8 ترمز ايمني (پاراشوت)
9 - 8 - 1 كليات
كابين بايد به ترمز ايمني (پاراشوت )مجهز باشد كه فقط در جهت حركت رو به پايين عمل نمايد. اين ترمز ايمني بايد قادر باشد كابين را با بار اسمي با سرعتي بيش از سرعت عملكرد كنترل كننده مكانيكي سرعت گاورنر، متوقف نمايد.
حتي در صورتيكه كابين از سيستم جدا شود، پاراشوت بايد عمل نمايد.ترمز ايمني با درگير شدن به ريلهاي راهنما آنرا متوقف مينمايد.
9 - 8 - 1 - 1 در حالت ذكر شده در بند 5-5-2 (ب ) وزنه تعادل نيز بايد مجهز به ترمز ايمني (پاراشوت ) باشد كه فقط در جهت حركت وزنه تعادل به سمت پايين عمل كرده و بتواند آن را در حاليكه با سرعتي بيش از سرعت عملكرد گاورنر در حركت است ، متوقف نمايد. ( و يا اگر در حالت خاصي مشابه بند 9-8-3-1 وسايل آويزه پاره شوند ) اين عمل بايد با درگير شدن ترمز ايمني به ريلهاي راهنماي وزنه تعادل انجام پذيرد.
9 - 8 - 2 شرايط استفاده از انواع ترمز ايمني (پاراشوت )
9 - 8 - 2 - 1 در صورتيكه سرعت اسمي آسانسور بيش از 1 متر بر ثانيه باشد، ترمز ايمني كابين بايد از نوع تدريجي باشد. ترمز ايمني ميتواند:
الف - در صورتيكه سرعت اسمي كابين 1 متر بر ثانيه يا كمتر باشد، از نوع ترمز ايمني (پاراشوت ) آني با اثر ضربه‌گير باشد.
ب - در صورتيكه سرعت اسمي كابين از 0.63 متر بر ثانيه يا كمتر باشد، از نوع ترمز ايمني (پاراشوت ) آني باشد.
9 - 8 - 2 - 2 چنانچه كابين داراي چندين ترمز ايمني باشد كليه آنها بايد از نوع تدريجي باشند.
9 - 8 - 2 - 3 در صورتيكه سرعت نامي 1متر بر ثانيه يا كمتر باشد ترمز ايمني وزنه تعادل بايد از نوع تدريجي باشد، در غير اينصورت ترمز ايمني وزنه تعادل (پاراشوت) ميتواند از نوع آني باشد.
نویسنده: 
